Konferencja Naukowa„100-lecie Chirurgii Akademickiej
w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym”

Pracownia Endoskopowa Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM przeprowadziła dwa pierwsze w kraju zabiegi endoskopowej, endoluminalnej ablacji guzów wnęki wątroby falami radiowymi wysokiej częstotliwości (EL-RFA). Zabiegi wykonali dr Sławomir Kozieł i dr Jan Pertkiewicz wraz z zespołem pielęgniarskim i anestezjologicznym, przy udziale przedstawicieli firmy DrPiktel-dystrybutora zastosowanego w opisywanych zabiegach sprzętu południowokoreańskiej firmy TaeWoong.

Obaj operowani chorzy to młodzi ludzie, w wieku 41 i 53 lat, cierpiący na zaawansowane, nieresekcyjne raki spływu dróg żółciowych typu Bismuth IV. Dotychczas stosowane leczenie paliatywne (chemioterapia i protezowanie dróg żółciowych) nie przynosiło zadowalających efektów. Z uwagi na szybką, miejscową progresję choroby, zaproponowaliśmy pacjentom endoluminalne RFA. Jest to rodzaj termoablacji, wykonywanej przy pomocy elektrody wprowadzanej w miejsce zwężenia nowotworowego, przez którą aplikuje się fale radiowe wysokiej częstotliwości wytwarzane w specjalnym generatorze. W wyniku aplikacji energii dochodzi do podgrzania patologicznej tkanki, co prowadzi do martwicy i jej stopniowego oddzielania. Głębokość martwicy sięga 3-4 mm radialnie i zależy od ilości zaaplikowanej energii.

Zabiegi wykonano się w trakcie rutynowych endoskopowych cholangiografii wstecznych. Po usunięciu protez i zakontrastowaniu dróg żółciowych dokonano ich oceny radiologicznej, a następnie przez miejsce zwężenia przeprowadzono dwie prowadnice do prawego i lewego przewodu wątrobowego. Następnie po prowadnikach, pod kontrolą fluoroskopii, wprowadzono do dróg żółciowych elektrodę średnicy 7Fr z końcówką roboczą długości 18mm. Po prawidłowym ustawieniu elektrody aplikowano  fale radiowe o mocy 7 W, przez 2 minuty, osiągając podgrzanie tkanki nowotworowej do temperatury 80 st.C. Z uwagi na rozległość zmian pacjenci wymagali 3 aplikacji na każdą stronę dróg żółciowych (łączny czas aplikacji wyniósł po 12 minut). Po zakończeniu termoablacji ponownie skontrolowano radiologicznie drogi żółciowe wykluczając powstanie przetoki żółciowej. Następnie do prawego i lewego przewodu wątrobowego  wprowadzono dwie samorozprężalne protezy metalowe, ustawiając je w konfiguracji „Y”, stent przez stent. Obaj pacjenci dobrze znieśli zastosowane leczenie i opuścili Klinikę bez dolegliwości.

Termoablacja jest już uznaną metodą paliatywnego leczenia guzów wątroby i trzustki. Dotychczas jednak, w naszej Klinice stosowaliśmy dostęp śródoperacyjny i przezskórny pod kontrolą tomografii komputerowej. Dostępu takiego nie można jednak zastosować w leczeniu zwężeń w obrębie spływu dróg żółciowych lub dystalnego, śródtrzustkowego odcinka przewodu żółciowego wspólnego. Dostęp endoluminalny umożliwia aplikację energii „od wnętrza” zmiany, co powoduje udrożnienie dróg żółciowych, minimalizuje ryzyko uszkodzenia naczyń wnęki i innych okolicznych tkanek oraz powstania przetoki żółciowej. Taki rodzaj zabiegu wydłuża żywotność wprowadzonych protez i na dłuższy czas zabezpiecza pacjentów przed rozwojem żółtaczki zaporowej i zapalenia dróg żółciowych. Potwierdzają to liczne doniesienia naukowe w renomowanych czasopismach medycznych.

Wykonane, 11 kwietnia br. zabiegi są pierwszymi w prospektywnym programie badawczym zaprojektowanym i prowadzonym przez zespół Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby, kierowanej przez prof. Krzysztofa Zieniewicza. Celem projektu jest ocena skuteczności i bezpieczeństwa opisanej metody u pacjentów z zaawansowanymi, nieresekcyjnymi guzami wnęki wątroby.

Dr Sławomir Kozieł
Prof. dr hab. n. med.  Krzysztof Zieniewicz
 

Warszawa 17.04.2018r.

2000. transplantację wątroby wykonał, 5 kwietnia 2018 r., zespół chirurgów z kierowanej przez prof. Krzysztofa Zieniewicza Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej Transplantacyjnej i Wątroby WUM, mieszczącej się w Samodzielnym Publicznym Centralnym Szpitalu Klinicznym w Warszawie
przy ul. Banacha. Zabieg przeprowadził zespół pod przewodnictwem prof. Tadeusza Wróblewskiego i dr. med. Marcina Kotulskiego w składzie:
dr med. Piotr Remiszewski, dr med. Piotr Kalinowski, dr Konrad Kobryń i dr Wacław Hołówko. Instrumentowały Anna Wąsik i Beata Zdanowska. Pacjenta znieczulała dr Jolanta Piwowarska przy udziale Ewy Gniadkowskiej i Edyty Biernackiej. Narząd został pobrany przez dr. med. Michała Skalskiego, dr. Bartosza Maczkowskiego i Karolinę Kiełek. Procedurę pobrania i przeszczepienia koordynował mgr Krzysztof Zając.

36-letni pacjent z ciężką niewydolnością wątroby w przebiegu marskości kryptogennej z podejrzeniem AIH, był kwalifikowany do transplantacji w Klinice Hepatologii kierowanej przez prof. Piotra Milkiewicza, w zespole prowadzonym przez dr hab. Joannę Raszeję-Wyszomirską. 

Chory bezpośrednio po zabiegu został wybudzony, rozintubowany i przeniesiony do Oddziału Intensywnej Opieki Chirurgicznej w Klinice, pod opiekę anestezjologa – dr. med. Wojciecha Figla. Wczesny okres pooperacyjny przebiegł bez powikłań. 

Początek programu transplantacji w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM sięga 30 grudnia 1994 r., kiedy to zespół chirurgiczny:
dr Jacek Pawlak, doc. Bogdan Michałowicz i dr Krzysztof Zieniewicz przy współudziale  dr. Pawła Nyckowskiego, dr. Piotra Małkowskiego,
dr. Ireneusza Grzelaka i dr. Marka Schaeffera przeszczepił wątrobę, jako pierwszy w Polsce z powodzeniem. Biorczynią była 46-letnia pacjentka
z krańcową niewydolnością narządu w przebiegu pierwotnej żółciowej marskości wątroby. Chora żyje w dobrym stanie ogólnym do dziś.       

Program przeszczepiania wątroby w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM jest największym programem w naszym kraju i mieści się
w ścisłej czołówce ośrodków transplantacyjnych w Europie. Roczne przeżycie biorców przeszczepionej wątroby wynosi w Klinice ok. 90%, a 5-letnie
ok. 60 -70 % wg danych z European Liver Transplant Registry.

Wielkie zasługi dla rozwoju tej dyscypliny w Polsce i w Klinice położyli poprzedni kierownicy Katedry i Kliniki: prof. Jerzy Szczerbań, nieżyjący już prof. Andrzej Karwowski, a przede wszystkim prof. Marek Krawczyk. Za czasów jego kierowania Kliniką, we współpracy z zespołem Kliniki Immunologii, Transplantologii
i Chorób Wewnętrznych Instytutu Transplantologii naszej Uczelni, pod przewodnictwem prof. Leszka Pączka, nastąpił najbardziej dynamiczny rozwój programu transplantacji wątroby, co zaowocowało tak imponującą liczbą przeszczepień.                    

W dniach 15 – 17 listopada 2018 r. odbędzie się Warszawie, pod patronatem Jego Magnificencji Rektora WUM, prof. Mirosława Wielgosia, Międzynarodowa Konferencja „100-lecie Chirurgii Akademickiej w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym”, podczas której, na Sympozjum „Postępy w Chirurgii i Transplantacji Wątroby” przedstawione zostaną naukowe i kliniczne aspekty transplantacji oraz osiągnięcia i dorobek Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej
i Wątroby w minionych latach.

Prof. dr hab. n.med. Krzysztof Zieniewicz

Warszawa 09.04.2018r.